Diagnoza zaburzenia czy normalizacja doświadczeń? O społecznym znaczeniu żałoby | Warsztaty z dr Peterem Lundem
[english version below]
Warsztaty w języku angielskim (bez tłumaczenia)
Udział w warsztatach jest możliwy dla osób, które są również obecne na wykładzie dr Petera Lunda 22 maja.
23 maja 2024 | 18:00 – 20:00
Teatr Komuna Warszawa
W wielu kontekstach żałoba jest coraz częściej postrzegana jako coś “problematycznego” lub “nieuporządkowanego”. Pod wieloma względami nie pasuje do naszego obecnego klimatu kulturowego. Jaką przestrzeń pozostawiamy żałobie? Jednym z aspektów, którymi interesowałem się w moich badaniach, było pytanie o to, jak się smucimy i jak możemy myśleć o alternatywnych sposobach doświadczania żałoby, które istnieją poza lub w opozycji do coraz bardziej spsychologizowanego lub zmedykalizowanego rozumienia śmierci i żałoby. Zadałem pytanie, zapożyczając termin od niemieckiego socjologa Hartmuta Rosy, czy żałoba może być czasami doświadczana jako rezonans (Rosa, 2019). Żałoba jest bolesna, często niechciana, może nawet w pewnym sensie tabu – ale czy może być również rezonansem? I jak ten rezonans może wyglądać?
Wiele debat socjologicznych na temat żałoby podkreśla dziś, jak trudno jest sobie z nią poradzić w coraz bardziej odtradycjonalizowanym i indywidualistycznym świecie. Rzekoma utrata bardziej konwencjonalnych i kolektywnych form żałoby sprawiła, że wielu ludzi doświadczających straty jest zagubionych, Interesuje mnie to, w jaki sposób pewne formy sztuki mogą stworzyć możliwości wyrażania, doświadczania i angażowania się w żałobę. Sztuka nie jest w stanie nas uratować ani naprawić i nie powinna tego robić, ale ze względu na to, że sama pozbawiona jest celu, staje się przestrzenią dla alternatywnego wyrażania straty. Moje własne zainteresowania koncentrują się na literaturze i tym, jak powieści, czy to całkowicie fikcyjne, czy autobiograficzne, otwierają przestrzenie na różne sposoby postrzegania i rozumienia żałoby. Myślę tu o książkach takich jak chociażby “Grief Is the Thing with Feathers” Maxa Portera, “Rok magicznego myślenia” Joan Didion i wielu innych – ale też obrazach, sztuce performance, muzyce i tak dalej.
Podczas tego warsztatu chciałbym zbadać wspomniany potencjał sztuki – dlatego proszę wszystkich uczestników o przyniesienie co najmniej jednego przykładu tego, co możemy luźno nazwać “sztuką żałoby” (mogą to być wiersze, książki, piosenki, filmy, obrazy itp.)i Wspólnie omówimy, dlaczego te rzeczy są znaczące, oraz dlaczego może to być forma rezonansowej relacji z żałobą Warsztaty mają dwa cele: po pierwsze, mogą otworzyć uczestnikom oczy na nowe sposoby radzenia sobie z żałobą i być może zwiększyć ich uważność na żałobę, a po drugie, osobiście jestem zainteresowany tym, co faktycznie może być doświadczane jako rezonans a tym samym przynieść wytchnienie lub ukojenie.
O Peterze Lundzie:
Peter Clement Lund jest obecnie doktorem na Wydziale Komunikacji i Psychologii Uniwersytetu w Aalborg. Posiada tytuł magistra socjologii i doktora psychologii. Obecnie jest związany z projektem badawczym PLACES, który bada związki między ADHD i lękiem a kontekstami społecznymi, kulturowymi i przestrzennymi, w których żyją jednostki. Wcześniej był członkiem centrum badawczego The Culture of Grief, gdzie napisał pracę doktorską pod kierunkiem Andersa Petersena i Svenda Brinkmanna. Mając za punkt wyjścia nadchodzącą klasyfikację diagnostyczną Zaburzenia Przedłużonej Żałoby / Żałoby Powikłanej (eng. Prolonged Grief Disorder), badał społeczne znaczenie śmierci i jej społeczno-kulturową transformację. Poprzez etnograficzne badania terenowe, zwane socjologią gonzo, omówił, w jaki sposób żałoba istnieje obecnie w ciągłej, pełnej napięć walce o prawa do zdefiniowania, czym jest żałoba, czy można ją postrzegać jako chorobę, a jeśli tak, to jak należy ją leczyć.
Poza środowiskiem akademickim Peter jest muzykiem grającym w kilku zespołach: sludge-/noise-/post-metalowym Kollapse, blackened hardcore’owym Telos i wielu innych. Pod względem artystycznym muzyka Petera porusza tematy podobne do jego zainteresowań akademickich, takich jak niepokój, śmierć, żal, strata, cierpienie i tym podobne.
dr Peter Lund:
Diagnosing disorder or normalising experiences?
About the societal meaning of grief
Participation in the workshop is possible only if you also attend dr Peter Lund’s lecture on May 22nd.
23 may 2024 | 18:00 – 20:00
Teatr Komuna Warszawa
Grief is, in many contexts, increasingly being seen as something ‘problematic’ or as something ‘disorderly’. In many ways, it does not fit into our current cultural climate. What sort of space do we allow grief to have? One of the aspects I have been interested in, in my research, has been the question of how we grieve and how we might think of alternative ways of answering or experiencing our grief, that exist outside of, or in opposition to an increasingly psychologized or medicalized understanding of death and grief. I have done this by discussing, borrowing a term from German sociologist Hartmut Rosa, whether grief might, at times, be experienced as resonant (Rosa, 2019). Grief is painful, often unwanted, maybe even taboo in some senses – but might it also be resonant? And how might this resonance look?
Much sociological debate about grief today, emphasize how it is difficult to deal with in an increasingly de-traditionalized and individualistic world. The purported loss of more conventional and collectivistic forms of grieving has left many people at a loss when it comes to grief and how they experience it. What I am interested in is how certain forms of art might create the possibilities for expressing, experiencing, and engaging with grief. Art is not capable of saving or fixing us, and it is not supposed to do so. But, in its position as something that, partly, stands outside of our goal-orientated way of life – it has no ‘purpose’, so to speak – it becomes possible for art to articulate grief in alternative ways and forms. It may contain, both implicit and explicit forms of critique against our current grief climate. My own interest is very much focussed on literature and how novels, whether they are wholly fictional or autobiographical, open up spaces different ways of seeing and understanding grief – think of books such as Max Porter’s ‘Grief is the thing with feathers’, Joan Didion’s ‘A year of magical thinking’, and many more – but the same goes for paintings, performance art, music, and so on.
In this workshop, I would like to explore this – I therefore ask all participants to bring at least one example of what we may loosely call ‘grief-art’ (this can be poems, books, songs, movies, paintings, etc.), and together we will discuss why these things are meaningful, what it has meant for them, why it maybe a form of resonant relationship with grief, and more. It’s not a workshop about being how this is, or about helping anyone, but the goal, for me is two-fold: Firstly, it might open up the participants’ eyes to novel ways of engaging with grief and perhaps heighten their attentiveness towards grief, and secondly, I am interested in what actually is experienced as resonant for individuals. What do they find respite or solace in, when it comes to grief?
About Peter Lund
Peter Clement Lund is currently post.doc at the Department of Communication and Psychology at Aalborg University. He holds a master’s degree in sociology and a Ph.D. in psychology. Currently, he is attached to the research project PLACES, that is investigating the relationships between ADHD and anxiety, and the social, cultural, and spatial contexts that individuals live in. Previously, he was part of the research centre, The Culture of Grief, where he wrote his dissertation under the supervision of Anders Petersen and Svend Brinkmann. With the forthcoming diagnostic classification of Prolonged Grief Disorder as his starting point, he researched the societal meaning of death and its socio-cultural transformation. Via ethnographic fieldwork, called gonzo sociology, he discussed how grief now exists in an ongoing tension-filled fight for the rights to define what grief is, whether or not it could be seen as a disease and if so, how it should be treated.
Outside of academia, Peter is a musician who plays in several bands: The sludge-/noise-/post-metal band, Kollapse, blackened hardcore outfit, Telos, and more. Artistically, much of Peter’s music deals with similar themes as his academic interests like anxiety, death, grief, loss, suffering, and so on.
PARTNERZY
Laboratorium Psychoedukacji to pierwszy niepubliczny ośrodek psychoterapeutyczno-szkoleniowy w Polsce założony w 1978 roku. Zespół tworzą doświadczeni, gruntownie wykształceni psychoterapeuci, konsultanci, trenerzy, coachowie, lekarze i wykładowcy. Od przeszło 40 lat ośrodek szkoli psychoterapeutów w nurcie psychodynamicznym i integracyjnym.
Polskie Towarzystwo Pedagogiczne
Polskie Towarzystwo Pedagogiczne (PTP) (Polish Educational Research Association) jest Towarzystwem naukowym skupiającym pracowników naukowych – specjalistów w zakresie pedagogiki oraz praktyków w dziedzinie oświaty i wychowania.
KOMUNA WARSZAWA to grupa artystyczna działająca obecnie w budynku dawnej szkoły na E. Plater 31 w pionierskiej na skalę kraju formule społecznej instytucji kultury. Od ponad 30 lat zajmuje się szeroko pojmowanym teatrem, rozumianym jako otwarte miejsce przenikania się różnych dyscyplin kultury. Jej głównym zadaniem jest oddolne wspieranie rozwoju twórczości i współpracy środowiska kultury.
Instytut Dobrej Śmierci i teatr Komuna Warszawa regularnie organizują razem wyjątkowe wydarzenie związane z tematem śmierci. W ramach naszej “Szkoły umierania” odbywają się spotkania, wykłady, warsztaty, koncerty i performansy.
Dyplomowana tłumaczka słowa żywego. Koordynatorka wielojęzycznego zespołu profesjonalnych tłumaczy. Specjalizuje się w tłumaczeniach z zakresu farmacji i nauk medycznych, psychologii i psychoterapii (m.in. ISTDP Intensywna Krótkoterminowa Psychoterapia Dynamiczna, Core Energetics, Analiza Bioenergetyczna, terapia traumy, praca z ciałem, szkolenia z zakresu rezyliencji i dobrostanu), historii, stosunków międzynarodowych i dialogu międzyreligijnego. Entuzjastka podróży, pracy z emocjami i ciałem, świadomego rodzicielstwa oraz Edukacji Domowej. O swojej pracy tłumacza, dwujęzycznych córkach i Edukacji Domowej pisze z przymrużeniem oka na www.facebook.com/Tlumaczkaustna/
Online Interpreters Worldwide zapewnia obsługę wydarzeń stacjonarnych, hybrydowych i online z tłumaczeniem ustnym. Współpracujemy ze specjalistami w zakresie produkcji audiowizualnej, profesjonalnymi dostawcami AV i tłumaczami ustnymi na całym świecie. Nasze usługi obejmują obsługę techniczną wydarzeń stacjonarnych oraz transmitowanych przez streaming, nagrania i filmy, montaż i napisy na materiale filmowym (transkrypcja, tłumaczenie i rozstawianie napisów), język migowy, tłumaczenia konsekutywne i symultaniczne wydarzeń stacjonarnych i online na wielu platformach.