Doświadczenie żałoby a praktyki funeralne

Spotkanie z Irminą Rusicką, Szymonem Rogińskim i Anją Franczak

16 października (niedziela), godz. 16–18
czas trwania: 2 godziny
miejsce: Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, sala multimedialna (wejście od ul. Burschego, schodkami w dół)
bilety: wstęp wolny

Forma pochówku oraz związane z nim rytuały podlegają zmianom w czasie i przestrzeni – wyglądają inaczej w różnych krajach i kulturach oraz w różnych momentach historii.

Co mówią o kulturze danego społeczeństwa? W jaki sposób obrzędy funeralne pomagają nam w żałobie po stracie bliskiej osoby? A jeśli tradycja nie odzwierciedla już naszych wartości i nie odpowiada na nasze potrzeby?

Zapraszamy na spotkanie z Irminą Rusicką, autorką pracy Grób dla mamy prezentowanej na wystawie Niepokój przychodzi o zmierzchu, i Szymonem Rogińskim, autorem cyklu fotograficznego Nagrobki. Rozmowę poprowadzi założycielka Instytutu Dobrej Śmierci, Anja Franczak.

___________

Irmina Rusicka (ur. 1990)
Artystka sztuk wizualnych, autorka instalacji, wideo i prac badawczych. Absolwentka psychologii i historii sztuki na Uniwersytecie Wrocławskim (2014) oraz sztuki mediów w ASP we Wrocławiu (2017). Sztukę mediów studiowała też w ASP w Warszawie w pracowni Krzysztofa Wodiczki i Grzegorza Kowalskiego (2016–2017). W swojej praktyce artystycznej zderzała samochody, naprawiała motocykl, robiła gwiazdę akrobatyczną w Mauzoleum Żołnierzy Radzieckich i zbierała pieniądze na zrobienie dziury w budynku instytucji sztuki. Brała udział w projekcie The New Dictionary of Old Ideas (2019–2020), w ramach którego była uczestniczką programu rezydencji w Silk Museum (Tbilisi) oraz Hablar En Arte (Madryt). Pracuje indywidualnie i w duecie z Kasprem Lecnimem.
W swojej pracy Grób dla mamy (2021) artystka mierzy się z doświadczeniem straty. W procesie oswajania żałoby po niedawno zmarłej matce stworzyła projekt grobu, któremu nadała formę prostokątnego oczka wodnego. Ciężka płyta nagrobna została tu zastąpiona taflą wody odbijającą okoliczną przyrodę. Powstało miejsce, w którym można odnaleźć spokój i ukojenie.

Szymon Rogiński (ur. 1975)
Artysta wizualny, fotograf, autor fotoksiążek. Opierając się na fotografii, od ponad dwudziestu lat pracuje w cyklach, skupiając się na nokturnach i materialnych właściwościach światła. Jego prace, obecne w wielu kolekcjach (m.in. MuFo w Krakowie, Muzeum Współczesne Wrocław, Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki w Warszawie), były wystawiane w muzeach i galeriach na całym świecie. Inspiracje dla jego prac sięgają od Davida Lyncha i filmów drogi, przez popkulturę i Polskę (jako kliszę, fantazmat i miejsce), po Antropocen, postapokaliptyczne scenariusze i wizje oraz krajobraz zmieniony przez człowieka. Obecnie jest w trakcie eksploracji kreatywnych zastosowań fotografii dronowej, fotogrametrii, a także VR.
Cykl fotograficzny Nagrobki jest częścią trylogii Kebaby / Internety / Nagrobki. Wchodzi także w skład wydanego w 2020 roku razem z Katarzyną Korzeniecką artbooka AfterLIFE. „Przedstawione na fotografiach zakłady pogrzebowe znajdują się w miejscach tętniących życiem, pomiędzy sklepami spożywczymi a salonami sukien ślubnych, w otoczeniu neonów i wszechobecnych reklam zachęcających nas do konsumpcji. W pustej scenerii nocnych pejzaży Szymon Rogiński z cichą obiektywnością aparatu zamraża kawałki rzeczywistości, w których życie spotyka się z metafizyką śmierci. Brutalna estetyka, banery i reklamy, wszystko to kryje w sobie marketingowe podejście branży pogrzebowej, gdzie pogoń za doczesnością zdecydowanie wygrywa, a priorytetem dla zakładów pogrzebowych jest szybkie pozbycie się ciała zmarłego.” – Anja Franczak.

Anja Franczak
Założycielka Instytutu Dobrej Śmierci. Szkoliła się w Heidelbergu w Instytucie Duszpasterstwa Klinicznego (Institut für Klinische Seelsorgeausbildung) i jest profesjonalną towarzyszką w żałobie certyfikowaną przez Federalne Stowarzyszenie Towarzyszenia w Żałobie w Niemczech (Bundesverband Trauerbegleitung e.V.). Jako doula umierania i certyfikowana instruktorka międzynarodowej inicjatywy Kursów Ostatniej Pomocy (Letzte Hilfe) zajmuje się edukacją o procesie umierania i wspiera rodziny, które opiekują się bliską osobą na ostatnim etapie życia poprzez konsultacje indywidualne, szkolenia i warsztaty. Ważną rolę w jej pracy odgrywają rytuały. Jako celebrantka/mistrzyni ceremonii tworzy i prowadzi osobiste rytuały pożegnania i humanistyczne ceremonie pogrzebowe.

kuratorki: Weronika Zalewska, Magdalena Komornicka
wydarzenie współfinansowane ze środków m.st. Warszawy